Zapora wodna w Solinie

Jak już wspomniano, projekt zagospodarowania rzeki San powstał w 1921 r., opracował go profesor Karol Pomianowski z Politechniki Lwowskiej, jeden z ojców polskiej hydrotechniki, którego imię nosi zresztą dziś Zespół Elektrowni Wodnych Solina - Myczkowce. Do realizacji tej koncepcji, przerwanej w 1925 r., powrócono w 1951 r., kiedy w granicach kraju ponownie znalazła się wschodnia część polskich Bieszczadów. Najpierw powstała zapora w Myczkowcach, oddana do użytku w 1960 r., po niej, jeszcze w tym samym roku, ruszyła budowa w Solinie.

Na jej miejsce wybrano przewężenie na rzece San pomiędzy górą Horbek a Jawor. Najpierw dla 2000 robotników wybudowano osiedle mieszkaniowe – obecnie domy wypoczynkowe. Pierwsze 4 lata (1960 – 1964) to prace związane z budową fundamentów, w tym czasie rozpoczęto również przygotowanie terenu pod zalanie. Kolejne cztery lata to wznoszenie korpusu tamy do góry, budowa budynku elektrowni i montaż urządzeń hydroenergetycznych. 20 lipca 1968 r. oddano elektrownię do eksploatacji.

Zapora mierzy 82 m wysokości i 664 m długości. Jest to tzw. zapora typu ciężkiego (waży ponad 2 mln ton), grawitacyjna – czyli jej ciężar skutecznie walczy z naporem wody. Kubatura zapory to 760 000 m3.

Korona zapory jest dziś najpopularniejszym deptakiem w Bieszczadach, w sezonie przewijają się przez nią tłumy turystów, od niedawna niektórzy decydują się także na to, by zajrzeć do środka. Gospodarz obiektu - PGE Energia Odnawialna S.A. Oddział ZEW Solina-Myczkowce - oferuje bowiem możliwość zwiedzenia tej wyjątkowej budowli hydrotechnicznej, jednej z największych w Europie.

Program zwiedzania pozwala dowiedzieć się sporo o energii odnawialnej, nie tylko pozyskiwanej z wody ale też z wiatru i słońca. A przede wszystkim pozwala poznać wnętrze elektrowni, obejrzeć halę maszyn, zejść 5 m poniżej poziomu dna jeziora i odkryć wiele tajemnic budowli.

Sama elektrownia szczytowo-pompowa z czterema turbo zespołami typu Francisa o mocy zainstalowanej 200 MW (po modernizacji w latach 2000-2003) może rocznie produkować 230 GWh energii elektrycznej.