Lesko

Lesko, siedziba Miasta i Gminy oraz odrębnego powiatu leskiego, uważane jest słusznie za jeden z kluczowych ośrodków bieszczadzkich, choć geograficznie położone jest w Górach Sanocko-Turczańsich. Rozłożone nad Sanem miasto zamieszkuje około 5500 mieszkańców.

Osada na terenie Leska powstała prawdopodobnie w XIV w., pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1436 r. Należała do sobieńskich dóbr rodu Kmitów, dzięki którym około 1470 r. otrzymała prawa miejskie. Trwałym dowodem wkładu Kmitów w rozwój Leska jest herb Szreniawa, którym ród się pieczętował, a który dziś jest herbem miasta. Po wygaśnięciu głównej linii Kmitów miasto stanowiło własność m.in. Stadnickich i Krasickich, którzy przekształcili odziedziczony po Kmitach skromny zamek w rozległą rezydencję, wprowadzając do założenia obronnego cechy klasycyzmu. Obecnie znajduje się tu ośrodek wypoczynkowy.

Ostatni z Kmitów, marszałek wielki koronny Piotr Kmita, ufundował wspaniały kościół pw. Nawiedzenia NMP, wzniesiony po 1530 r., później przebudowywany, dzięki czemu łączy styl późnego gotyku z barokiem. We wnętrzu znajduje się krypta grobowa Franciszka Pułaskiego, jednego z przywódców konfederacji barskiej, który poległ w bitwie pod Hoszowem w 1769 r. Położony na wyniosłym wzgórzu kościół stanowi dominantę w pejzażu miasta, zwracając uwagę dwiema wieżami - przekształconą w stylu neoromańskim nad kruchtą oraz późnobarokową, stojącą osobno dzwonnicę.

Od XVI w. Lesko było domem dla wielu pokoleń Żydów, którzy w XIX w. stanowili już większość jego mieszkańców. Społeczność ta zniknęła z pejzażu miasta w czasie II wojny światowej, jednakże ocalała wspaniała synagoga oraz jeden z najpiękniejszych i najcenniejszych w Polsce cmentarzy żydowskich.

Z wartych obejrzenia zabytków trzeba też wymienić eklektyczny ratusz z końca XIX w., dziś - zgodnie z tradycją - stanowiący siedzibę władz miasta. 

Przez miasto przebiega zielony szlak z Zagórza w kierunku Zwierzynia.