Cudowne źródełko w Zwierzyniu

Historia cudownego źródełka w Zwierzyniu, które jeszcze przed wojną było celem licznych pielgrzymek, wiąże się z tajemniczym krzyżem, znajdującym się w miejscowej cerkwi. Pochodził z francuskiego Limoges, położonego w regionie Limousin, stąd tego rodzaju krzyże zwano limuzyjskim. Zarazem jednak określenie limuzyjskie emalie oznaczało specjalną technikę emaliowania, charakterystyczną dla tego regionu. Krzyż wykonano w I poł. XIII w., jak trafił do Zwierzynia, nie wiadomo.

Legenda wyjaśnia, że kiedy rozpoczęto budowę cerkwi, została wykopana studnia, w której miejscowa kobieta dostrzegła krzyż. Kiedy chciała go dosięgnąć, krzyż się cofnął. Po chwili znów się wzniósł, jednak w momencie, w którym ponowiła próbę, ponownie się usunął. I tak samo trzeci raz. Dopiero, jak notuje Oskar Kolberg, “gdy sobie wspomniała, że nie godzi się gołą ręką po niego sięgać, zdjęła chustę z głowy i przez chustę krzyż ten uchwyciła, wówczas ujrzała, jak się z wody wyciągnął. Krzyż ten na stopę wysoki, znajduje się do dnia dzisiejszego w cerkwi”.  Studnia zasłynęła szeroko, bowiem chorzy używali pochodzącej z niego wody “na ślepotę lub choroby oczu”.

W 1922 r. krzyż został zbadany z użyciem fachowego warsztatu historyka sztuki i zidentyfikowany jako pochodzący z Limoges krzyż procesyjny. Zaraz też - jako wyjątkowo cenny zabytek - trafił do Przemyśla, gdzie obecnie się znajduje w Muzeum Archidiecezjalnym.

W pobliżu źródełka stał jeszcze inny krzyż - wysoki i drewniany, postawiony w XIX w. przez jednego z parochów, zaś wierni masowo pielgrzymowali do źródełka, zwłaszcza w święto podwyższenia Krzyża (27 września).

Po wysiedleniu mieszkańców tradycja pielgrzymkowa ustała, ale od 1994 r. zaczęto przywracać świetność tego miejsca. Postawiono nowy krzyż, a w kolejnych latach powstała droga dojazdowa wzdłuż której ustawiono stacje drogi krzyżowej, wyremontowano studzienkę oraz wybudowano grotę z kamienia z figurą Matki Bożej Niepokalanie Poczętej.

Do groty z cudownym źródełkiem można dojść zielonym szlakiem. Warto też odwiedzić dawną cerkiew, w której znajdował się krzyż z Limoges, która powstała w II poł. XVIII w.